Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego Archetti - Muzyka Czeska

 Dwie kompozycje prezentowane przez Archetti w dołączonym materiale filmowym zostały napisane przez kompozytorów, którzy dopiero rozpoczynali swoją drogę artystyczną po najwyższe szczyty w historii muzyki.

 Najmocniejsze impulsy dla rozwoju artystycznego Antonina Dvořaka (1841-1904) przypadły na lata siedemdziesiąte XIX wieku. W 1874 roku czeski kompozytor otrzymał nagrodę Państwa Austriackiego, która wpłynęła na polepszenie statusu społecznego Dvořaka, ale także stała się ogromną motywacją do jego dalszej pracy. Nie byłoby to możliwe bez wsparcia samego Johannesa Brahmsa oraz Eduarda Hanslicka (uznanego estetyka, filozofa i krytyka muzycznego). Były to ważne dla kompozytora lata rozwoju artystycznego, ale również niezwykle szczęśliwe z powodów osobistych. W 1873 roku Dvořak wziął ślub, a w rok później na świat przyszedł jego pierwszy syn. W tych latach Dvořak tworzy wiele utworów, wśród których wyjątkowe miejsce zajmują dzieła kameralne. W 1875 roku powstaje Serenada na smyczki. To niezwykle radosna muzyka, która zawiera najbardziej charakterystyczne rysy języka muzycznego Dvořaka, takie jak piękne melodie (niemal wokalne) mające swój pierwowzór w folklorze czeskim i morawskim, taneczne odniesienia do muzyki cygańskiej oraz rytmy tańców słowiańskich. Trzeba zaznaczyć, że użycie walca jako części Serenady było punktem odniesienia dla późniejszych twórców sięgających po ten gatunek muzyczny. Również pod względem formy 5-częściowa Serenada jest jednym z najbardziej spójnych dzieł tego rodzaju w historii muzyki. To obok niej w szeregu stawia się równie słynną Serenadę Piotra Czajkowskiego, w której kompozytor użył kilku podobnych pomysłów, ale już w 5 lat po Dvořaku.

 Idylla Leoša Janáčka (1854-1928) powstała w 3 lata po Serenadzie Dvořaka i jeszcze tego samego roku została prawykonana przy udziale obu kompozytorów (Janáček dyrygował, Dvořak był jednym ze słuchaczy). Młodszy z kompozytorów nigdy zresztą nie ukrywał swojego największego uznania dla twórcy Tańców Słowiańskich. Idylla podobnie jak Serenada Dvořaka odnosi się do muzyki ludowej, z tą jednak różnicą, że Janáček przedstawia melodie in crudo, w stanie pierwotnym, zachowując tym samym jej wokalny charakter, ale przede wszystkim nieregularny wiersz mowy czeskiej. Ponadto w ostatniej części tego dzieła odnajdziemy dalekie echa muzyki Baroku przejawiające się w imitacjach (powtarzaniach tego samego materiału muzycznego). Idylla nie spotkała się z takim uznaniem jak Serenada Dvořaka prawdopodobnie ze względu na trudność uchwycenia formy całego utworu. Każda z siedmiu części stanowi nowy „obraz” muzyczny nie do połączenia z pozostałymi. Mimo to warto sięgnąć po Idyllę poszukując tego, co sugeruje tytuł – w końcu każdy ma swoje własne wyobrażenie takiego miejsca.

                                                                                                                                                       Maciej Tomasiewicz