Archetti – Wokół muzyki dawnej – omówienie programu
W dołączonej kompilacji nagrań, Archetti pragnie przedstawić Państwu utwory skomponowane w dobie baroku i oraz te, które zostały zainspirowane melodiami powstałymi w XVII, XVIII i na początku XIX wieku.
Marsz Turecki, a dokładnie rzecz ujmując Marsz Ceremonii Tureckiej z Mieszczanina Szlachcicem to jedna z najlepiej rozpoznawalnych kompozycji Jeana-Baptisty Lully`ego (1632-1687). To kompozytor urodzony we Włoszech (Giambattista lub Giovanni Battista Lulli), który w wieku 14 lat wyjechał do Francji. Po długich staraniach trafił na dwór Ludwika XIV, na którym był traktowany jako niekwestionowany mistrz sztuki muzycznej i teatralnej (wykorzystując i wygryzając samego Moliera). Odpowiedzialny za życie muzyczne oraz taneczne, dostarczając wykwintnej sztuki i rozrywki zasłynął łączeniem najbardziej atrakcyjnych cech muzyki francuskiej i włoskiej. W ten sposób powstały tragedie liryczne oraz komedio-balety, z których największą sławę zdobyła muzyka z Mieszczanina szlachcicem. Wieść niesie, że słynny Marsz Ceremonii Tureckiej został napisany na specjalne polecenie samego „Króla Słońce” jako dowód zainteresowania kulturą turecką (Ludwik XIV gościł zresztą ambasadora Imperium Osmańskiego), co było wówczas w modzie.
György Ligeti (1923-2006) to kompozytor, którego obecność w kontekście muzyki dawnej zaszokowałaby nie jednego muzykologa. To twórca uznany dość wcześnie za awangardzistę i na przekór krytyce, postanowił być jak sam mawiał „anty-anty”. W swoich inspiracjach zdawał się nie mieć żadnych barier i skrupułów sięgając np po sposób komunikacji plemienia banda-linda czy najprostsze (uznane za prymitywne) dźwięki wydawane przez głos ludzki. Zanim do tego doszło, pod koniec lat 40-tych ubiegłego stulecia otrzymał zamówienie z węgierskiego radia na napisanie suity opartej o rodzimą muzykę taneczną z początku XIX wieku. Jak żartował sam Ligeti, dzięki Dawnym węgierskim tańcom balowym stał się sławnym twórcą na Węgrzech, mimo że właściwie nic nowego nie skomponował.
Peter Warlock (1894-1930) – a właściwie Peter Arnold Heseltine – to brytyjski twórca, którego dziedzictwo dopiero w ostatnich latach powoli zostaje w pełni dostrzeżone (rzetelne informacje odnajdziecie Państwo w angielskiej wersji „Wikipedii”). Warlock był kompozytorem i krytykiem muzycznym (stąd pseudonim), który sporą część swej pracy poświęcił na opracowywaniu brytyjskiego folkloru, dlatego też w jego zbiorach odnajdziemy sporo dzieł z przeznaczeniem na głos ludzki. Paradoksalnie, Warlock dzisiaj znany jest głównie z Capriol Suite, napisanej w 1926 roku. To suita napisana w oparciu o melodie i tańce z czasów Renesansu.
Heinrich Ignaz Franz von Biber (1644-1704) to jedna z najważniejszych i najciekawszych postaci w historii muzyki. Niezwykły wirtuoz skrzypiec (kilka znaczących pomysłów Bibera miało wpływ na rozwój techniki gry na tym instrumencie) i znakomity kompozytor, który cieszył się uznaniem za życia, mimo swoich nowatorskich idei. Najbardziej znaczącym przykładem jego pomysłowości w muzyce jest Battalia, w której muzycy m.in. imitują dźwięki kojarzone z bitwą (dźwięki werbla, wystrzały armat) lub pijackich schadzek żołnierzy. Części tego utworu to: I – Sonata, II – Niechlujne towarzystwo wszelkiego humoru, III – Presto, IV – Mars, V – Presto, VI – Aria, VII – Bitwa, VIII - Adagio. Lament nad zranionym muszkieterem